Medisch vrijwilligerswerk gezondheidszorg buitenland

Gezondheidszorg zoals wij dat kennen is voor de meeste mensen in ontwikkelingslanden niet vanzelfsprekend. Met name de plattelandsgebieden beschikken vaak over te weinig mankracht en middelen om patiënten van goede medische zorg te kunnen voorzien. Maar ook in grotere ziekenhuizen in de steden wordt men dagelijks met verschillende uitdagingen geconfronteerd. Dit is niet alleen gebrek aan goed materiaal en de juiste faciliteiten, maar ook de werkomstandigheden spelen een voorname rol.

Helaas zie je vaak dat patiënten een ziekenhuisbezoek uitstellen. Dit heeft te maken met de nabijheid van medische voorzieningen maar ook spelen financiën eenvoudigweg een rol. Het is gebruikelijk, zeker in Afrika en Azië, dat men elkaar om geld vraagt en net zo lang wacht tot er voldoende geld is om naar het ziekenhuis te gaan. Soms is het dan te laat om nog goede medische hulp te kunnen bieden.

Wil je het vrijwilligerswerk graag in een wat officiëler jasje stoppen en van je ervaring in het buitenland een stage maken, dan kun je ook bij ons terecht. Vrijwel alle ziekenhuizen en klinieken in Afrika, Azië en Zuid Amerika zijn geschikt voor een medische stage. Wij bieden zowel stages aan voor Universitaire studies, HBO als MBO opleidingen.

Ten eerste is de rol van een arts en verpleegkundige anders dan hoe we dat in westerse landen gewend zijn. De rol van het medische personeel is veel meer handelingsgericht en er wordt een stuk minder met de patiënt gecommuniceerd.

Opmerkelijk is dat artsen en verpleegkundigen vaak op een autoritaire manier tegen de patiënten spreken. Het is niet ongebruikelijk dat een vrouw tijdens een bevalling een tik krijgt van de verpleegkundige met het verzoek minder lawaai te maken omdat dit andere patiënten stoort. Privacy is trouwens ongekend. De zalen liggen vol en iedereen krijgt alles van elkaar mee. Bevallingen worden tegelijk gedaan.

Ook is het niet ongebruikelijk dat een patiënt in het ongewisse wordt gelaten voor welke aandoening hij of zij in het ziekenhuis is opgenomen. Het is niet ongebruikelijk dat een patiënt sterft zonder dat hij/zij en de familie weten wat de oorzaak was.

Soms worden er diagnoses gesteld zonder dat er degelijk onderzoek is gedaan. Gebrek aan materiaal en kennis spelen hierin een rol. Alhoewel artsen en verpleegkundigen de nodige papieren hebben voordat ze gekwalificeerd zijn, heeft men op een andere manier onderwijs genoten dan wij in westerse landen gewend zijn. Het onderwijssysteem is vooral gericht op feitelijke kennis en er wordt minder aandacht besteed aan praktische ervaring. Tijdens de opleiding vergaart een student veel kennis maar aan vaardigheden ontbreekt het soms. 

Je hoeft ook nauwelijks mondige patiënten te verwachten, een arts schrijft medicatie voor en een patiënt neemt aan dat dit goed is voor hem of haar. De waarom vraag blijft meestal achterwege…

Een praatje met de patiënt en wat emotionele ondersteuning wordt ook niet gegeven. Toch wordt dit door sommige patiënten wel gewaardeerd in de praktijk, zo weten we uit eigen ervaring en uit de ervaring van vrijwilligers die in het verleden in ziekenhuizen hebben gewerkt. Maak een praatje met de patiënt, geef hem of haar wat extra aandacht, maar probeer zelf aan te voelen of de patiënt er behoefte aan heeft. Men kan soms wat terughoudend reageren, eenvoudigweg omdat men niet gewend is dat dit gedaan wordt. 

Verder zie je dat de familie een belangrijke rol speelt in de verzorging van de patiënt. Het is niet ongebruikelijk dat familieleden blijven slapen in het ziekenhuis en naast het bed een maaltijd bereiden. Ook zie je dat de familieleden de patiënt wassen en zelf vaak beddengoed meenemen, omdat dit niet altijd aanwezig is.

Tot slot is het belangrijk je goed te realiseren dat werkdruk ook anders wordt ervaren. Juist omdat medisch personeel vaak slecht betaald wordt en men niet vanuit passie het beroep beoefend, maar omdat het een manier is om geld te verdienen. Hierdoor ligt het werktempo ook een stuk lager dan wij vaak gewend zijn. Dit kan een gevoel van frustratie opleveren omdat jij wellicht graag zoveel mogelijk nuttig werk wilt doen in korte tijd.

Probeer de tijd die jij beschikbaar bent in het ziekenhuis voor jezelf zo nuttig mogelijk te maken. Zie de uitdaging niet alleen op het praktische vlak maar ook in cultureel opzicht. Observeer de verschillen en probeer te begrijpen waarom die verschillen er zijn.

Personeel wordt vaak slecht betaald en heeft nou eenmaal een andere mentaliteit. Daar verander je niet zoveel aan. 

Als vrijwilliger kom je tijdens het vrijwilligerswerk voor de nodige uitdagingen te staan. Zorg er daarom voor dat je goed voorbereid bent op het feit dat de dingen in het buitenland soms anders lopen dan verwacht.